Μια συγκινητική και θλιβερή ανακάλυψη στην κορυφή του κόσμου
Σπάνια κάνω αναρτήσεις χωρίς κάποια έρευνα και προσπάθεια να προσθέσω κάποια αξία (έστω μια τίμια σύνοψη) στο πρωτογενές υλικό. Δεν είναι δημοσιογραφικού χαρακτήρα το ιστολόγιο. Όμως θα κάνω την εξαίρεση εδώ γιατί μόλις διάβασα μια συγκλονιστική είδηση: βρέθηκε ένα τμήμα του σώματος του αδικοχαμένου ορειβάτη Andrew Comyn "Sandy" Irvine που χάθηκε μαζί με τον George Mallory στην προσπάθειά τους να κατακτήσουν την κορυφή του κόσμου, ακριβώς 100 χρόνια πριν.
Ήταν οι δύο που επιλέχθηκαν από τη βρετανική αποστολή του 1924 για να κάνουν την τελική "επίθεση" (the final assault) προς την κορυφή, στις 8 Ιουνίου. Η υπόλοιπη ομάδα τους παρακολουθούσε με το τηλεσκόπιο να ανεβάνουν με κανονικό και στιβαρό ρυθμό και βρίσκονταν μόνο λίγες εκατοντάδες μέτρα από την κορυφή, όταν ένα σύννεφο τους κάλυψε και πια...δεν ξαναφάνηκαν.
Μάταια τους περίμεναν να γυρίσουν. Είχαν μείνει για πάντα κοντά στην κορυφή που ονειρεύονταν να φτάσουν, στον "τρίτο πόλο" της Γης.
Ο χαμός τους δημιούργησε ένα παγκόσμιο κύμα συγκίνησης και θλίψης, ιδαίτερα για τον νεαρό Irvine που άφησε μια πολλά υποσχόμενη ζωή μόλις στα 22 του χρόνια.
Έκτοτε, το ερώτημα για το αν έφτασαν πρώτοι αυτοί στην κορυφή (παρότι δεν κατάφεραν να επιστρέψουν) απασχολεί για δεκαετίες την ορειβατική κοινότητα και όχι μόνο. Προηγήθηκαν αυτοί των Hillary και Tenzing Norgay που ανέβηκαν (και κατάφεραν να κατέβουν σώοι και αβλαβείς) στο Έβερεστ την 29η Μαίου 1953;
Όλοι περίμεναν να βρεθούν κάποια υλικά στοιχεία (φιάλες οξυγόνου, εξαρτήματα ή μέρη της στολής τους) ή και τα σώματά τους τα ίδια, ώστε να δοθεί απάντηση στο ερώτημα.
Το 1999 βρέθηκε τελικά το σώμα του Mallory από μια διεθνή αποστολή που είχε ακριβώς αυτό το σκοπό. Ήταν η πρώτη ιστορική ανακάλυψη μιας εκ των σωρών. Το σώμα του μεγάλου ορειβάτη, η θέση που βρέθηκε και η τελική του στάση δήλωναν καθαρά βίαιο θάνατο από πτώση.[1]
Όμως ό,τι βρέθηκε πάνω του (ή ότι δε βρέθηκε, όπως η φωτογραφική μηχανή που είχαν μαζί τους και που σίγουρα θα είχαν χρησιμοποιήσει αν είχαν φτάσει την κορυφή), δεν έδωσαν απάντηση στο θρυλικό ερώτημα. Η απάντηση μετατέθηκε για τη στιγμή που θα βρισκόταν η σωρός του Irvine.
Και να που σήμερα έφτασε η συγκλονιστική είδηση που όσοι αγαπούν την ορεβασία και όσοι απασχολήθηκαν με την ιστορία του Έβερεστ περίμενα για δεκαετίες. Βρέθηκε μέρος της σωρού του Irvine και πιο συγκεκριμένα, ένα τμήμα του ποδιού του.
Οι εικόνες που αναμεταδόθηκαν από την αποστολή του National Geographic (δείτε τους συνδέσμους κάτωθι), η οποία ερευνούσε[2] τη βόρεια -κινεζική- πλευρά του ορεινού γίγαντα είναι ξεκάθαρες. Ο αρχηγός Jimmy Chin βρέθηκε μπροστά σε μια ορειβατική μπότα της εποχής του 1924.
Aλλά το πιο ενδεικτικό για την ταυτότητα του μακάβριου ευρύματος είναι η ίδια η επιγραφή-ετικέττα πάνω στις μάλλινες κάλτσες. Το όνομα A. C. Irvine δεν αφήνει καμιά αμφιβολία.
Τι συμπτώσεις επισυνέβησαν! Πρώτα, ότι έχουν περάσει ακριβώς 100 χρόνια από το χαμό του Irvine. Κατά δεύτερο λόγο η αποστολή βρήκε εντελώς τυχαία μια φιάλη οξυγόνου με ημερομηνία 1933. Η ορειβατική αποστολή εκείνου του χρόνου είχε αναφέρει ότι είχε βρει μια αξίνα που ανήκε στον Irvine. Οπότε, η τωρινή αποστολή εστίασε για μέρες στην έρευνα όλου του γύρω παγετώνα, μήπως και εμφανιστεί εκεί κοντά το σώμα του Irvine. Όπως εκτιμούν τα μέλη της αποστολής με βάση τις θερμοκρασίες που επικράτησαν τις τελευταίες ημέρες, ο πάγος που κάλυπτε για δεκαετίες το απομεινάρι του σώματος του άτυχου ορειβάτη πρέπει να είχε λυώσει περίπου μια εβδομάδα πριν την έλευση της αποστολής στο συγκεκριμένο σημείο!
Τώρα απομένει να βρεθεί -αν ποτέ βρεθεί- κάποια ένδειξη για το επίμαχο ερώτημα. Ίσως εκεί γύρω βρίσκεται και η φωτογραφική μηχανή με μια παγωμένη αποκαλυπτική φωτογραφία που περιμένει να εμφανιστεί ακριβώς 100 χρόνια μετά από τη θριαμβική στιγμή απ΄όταν τραβήχτηκε. Αλλά αυτή είναι ακόμα μια ρομαντική υπόθεση. Μέχρι σήμερα.
Everest climber Irvine's foot believed found after 100 years (bbc.com)
Θα συμπληρώσω μόνο εδώ μια μικρή "ευλογία" (ένα, μεταθανάτιο "καλό" λόγο) για τον τραγικό Sandy Irvine: Ήταν ακόμη στην πρώτη νιότη του, όταν η φύση ξεχειλίζει το σώμα με ενέργεια, χυμούς, ορμή. Αυτός φαίνεται ότι ξεπερνούσε τους συνομήλικούς τους σε όλα αυτα τα χαρίσματα. Ο Irvine κωπηλατούσε στην ομάδα της Οξφόρδης το 1922 και το 1923, στον περίφημο αγώνα με το Καίμπριτζ και είχε ακριβώς διακριθεί για την σωματική του ρώμη και ενέργεια στο άθλημα. Βασικά αυτός ήταν ο λόγος που από φοιτητής στην Οξφόρδη (σπούδαζε μηχανικός), επιλέχθηκε για την αποστολή και τελικά, παρά τη μικρή του ορειβατική εμπειρία, βρέθηκε να συντροφεύει μια "πριμαντόνα" της ορειβασίας, όπως ο περίφημος Mallory (ο καλύτερος ορειβάτης της εποχής στη Βρετανία), κατά την τελική ανάβαση.
Αλλά δεν ήταν μόνον αυτό. 'Ηταν επίσης πρόσχαρος, ευγενικός και ευπροσήγορος νεαρός που κέρδιζε αμέσως το συνομιλητή του με την καλή και αισιόδοξη διαθεσή του και με το -σχεδόν μόνιμο- μόνιμο χαμόγελό του. Ο νεαρός κέρδισε εύκολα τη συμπάθεια αλλά και τον ορειβατικό σεβασμό όλων των μελών της αποστολής.
Ήταν επίσης προικισμένος με μηχανική ευφυία και κατά τη διάρκεια της αποστολής, όταν όλοι οι υπόλοιποι αποσύρονταν για να ξεκουραστούν στις σκηνές τους, άκουγαν τον "Sandy" να επιδιορθώνει το στραπατσαρισμένο τους εξοπλισμό. Το πιο σημαντικό ήταν η μηχανικές καινοτομίες που εφάρμοσε -εκεί πάνω στο βουνό- για να επαναδιαμορφώσει και να κάνει πιο εύχρηστες και ελαφρύτερες τις συσκευές που στήριζαν τις πολύτιμες φιάλες οξυγόνου και που κουβαλούσαν στην πλάτη τους οι ορειβάτες για να ανέβουν στο βουνό. Χωρίς τη συμβολή του αυτή, ίσως η αποστολή να είχε τερματιστεί νωρίτερα λόγω τεχνικών προβλημάτων (τι τραγική ειρωνία!).
Η σύντομη ζωή του άφησε τεράστιο κενό στους φίλους του, μια και δεν πρόλαβε να φτιάξει μια δική του νέα οικογένεια.
Μια από τις τελευταίες φωτογραφίες των δύο αδικοχαμένων ορειβατών. Όρθιος αριστερά, πάντα χαμογελαστός και αισιόδοξος ο Irvine και δίπλα του, με το πόδι πάνω στον μπροστινό του, ο Mallory.
Σημειώσεις:
[1]: Για τις συνθήκες εύρεσης του σώματος του Mallory, για τα εξαρτήματα που βρέθηκαν πάνω του και για τη σημασία τους στο "ερώτημα της κορυφής", παραπέμπω στον κατωτέρω σύνδεσμο.
How George Mallory's body was discovered on Everest (tranquilkilimanjaro.com)
Πολύ εντυπωσιακό σε φωτογραφίες και εξηγήσεις για τη μοιραία αποστολή του 1924 είναι και το άρθρο του National Geographic.
They climbed Everest seeking to solve mystery of Sandy Irvine's fate (nationalgeographic.com)
[2]: Δεν είναι ξεκάθαρο από τις δημοσιεύσεις, ακόμη και του ίδιου του National Geographic, ποιος ήταν ο κύριος σκοπός της αποστολής. Αλλά μάλλον ΔΕΝ ήταν η ανακάλυψη της σωρού του Irvine! Αλλιώς θα το διατυμπάνιζαν.